Hệ thống phân phối khí là một bộ phận quan trọng trong động cơ đốt trong của ô tô. Nó có nhiệm vụ điều khiển quá trình nạp hỗn hợp nhiên liệu – không khí vào buồng đốt và xả khí thải ra ngoài, đảm bảo động cơ hoạt động hiệu quả và ổn định. Hệ thống này ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và mức tiêu hao nhiên liệu của xe. Hiểu rõ về hệ thống phân phối khí sẽ giúp bạn bảo dưỡng và vận hành xe tốt hơn.
Cấu Tạo của Hệ Thống Phân Phối Khí
Hệ thống phân phối khí bao gồm nhiều bộ phận phối hợp chặt chẽ để điều hòa luồng khí. Dưới đây là các thành phần chính:
Trục Cam
Trục cam là bộ phận trung tâm, nằm ở đầu xi lanh hoặc trong khối động cơ. Các vấu cam hình bầu dục trên trục cam quay để đẩy xupap đóng hoặc mở theo chu kỳ động cơ. Trục cam được dẫn động bởi dây đai hoặc xích từ trục khuỷu, đảm bảo thời gian đóng/mở chính xác.
Trục cam trong hệ thống phân phối khí
Xupap
Xupap là các van điều khiển luồng khí. Có hai loại chính: xupap nạp (đưa khí vào buồng đốt) và xupap xả (đẩy khí thải ra ngoài). Xupap được làm từ thép chịu nhiệt, hoạt động nhờ trục cam đẩy qua con đội hoặc đòn gánh.
Lò Xo Xupap
Lò xo xupap có vai trò đóng xupap sau khi trục cam ngừng đẩy. Nó được làm từ thép đàn hồi, tạo lực ép để xupap trở về vị trí ban đầu, ngăn rò rỉ khí.
Công Nghệ Hiện Đại
Các công nghệ hiện đại như VVT-i (Variable Valve Timing – intelligence) và VANOS điều chỉnh thời gian đóng/mở xupap linh hoạt theo tốc độ động cơ, tăng công suất và tiết kiệm nhiên liệu. Những cải tiến này nâng cao hiệu quả của hệ thống phân phối khí trên xe hiện đại.
Chức Năng của Hệ Thống Phân Phối Khí
Hệ thống phân phối khí đảm nhiệm nhiều chức năng quan trọng. Nó đưa hỗn hợp nhiên liệu và không khí vào buồng đốt, đảm bảo lượng khí đủ cho quá trình cháy hiệu quả. Đồng thời, hệ thống đẩy khí thải ra ngoài sau khi đốt, duy trì hoạt động trơn tru cho động cơ. Bằng cách điều chỉnh thời gian đóng/mở xupap, hệ thống tối ưu hóa công suất, giúp động cơ vận hành mạnh mẽ ở mọi tốc độ. Hệ thống còn kiểm soát khí nạp và xả chính xác, giảm thiểu khí thải độc hại, góp phần bảo vệ môi trường.
Động cơ ô tô và hệ thống phân phối khí
Phân Loại Hệ Thống Phân Phối Khí
Hệ thống phân phối khí được chia thành 3 loại dựa trên cấu trúc và nguyên lý hoạt động:
Hệ Thống Phân Phối Khí Dùng Xupap
Đây là loại phổ biến nhất, sử dụng xupap nạp và xả điều khiển bởi trục cam. Có hai kiểu chính: OHV (Overhead Valve – xupap nằm dưới trục cam) và OHC (Overhead Camshaft – xupap nằm trên trục cam). Loại này đơn giản, hiệu quả và được dùng rộng rãi trên xe phổ thông.
Hệ Thống Phân Phối Khí Dùng Van Trượt
Hệ thống này thay xupap bằng van trượt hình trụ hoặc phẳng, điều khiển luồng khí qua các khe hở. Nó ít phổ biến hơn do cấu trúc phức tạp, nhưng có ưu điểm giảm ma sát và tăng độ bền. Loại này thường thấy trên động cơ cũ hoặc xe đặc biệt.
Hệ Thống Phân Phối Khí Hỗn Hợp
Hệ thống này kết hợp xupap và các công nghệ hiện đại như VVT hoặc turbo tăng áp. Nó tối ưu hóa lượng khí nạp/xả theo điều kiện vận hành, tăng công suất và tiết kiệm nhiên liệu. Loại này phổ biến trên xe cao cấp hoặc xe thể thao.
Những Câu Hỏi Thường Gặp
Xe hiện đại có công nghệ gì trong hệ thống phân phối khí?
Xe hiện đại tích hợp VVT-i, VANOS hoặc DOHC trong hệ thống phân phối khí. Chúng tăng công suất và tiết kiệm nhiên liệu hiệu quả.
Hệ thống phân phối khí hỏng có dấu hiệu gì?
Hệ thống phân phối khí hỏng gây tiếng ồn từ đầu máy, giảm công suất hoặc xe rung khi chạy không tải. Bạn nên kiểm tra ngay. Tại hondahanoi.vn, chúng tôi cung cấp thông tin về các dòng xe Honda, giúp bạn hiểu rõ hơn về các công nghệ được áp dụng, bao gồm cả hệ thống phân phối khí.
Tự sửa hệ thống phân phối khí được không?
Bạn khó tự sửa hệ thống phân phối khí vì cần dụng cụ chuyên dụng và kiến thức kỹ thuật, nên nhờ gara uy tín xử lý.
Kết luận
Hệ thống phân phối khí đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hiệu suất và tuổi thọ của động cơ. Việc hiểu rõ về cấu tạo, chức năng và các loại hệ thống phân phối khí sẽ giúp bạn vận hành và bảo dưỡng xe hiệu quả hơn. Hondahanoi.vn là nguồn thông tin hữu ích cho bạn khi tìm hiểu về các công nghệ xe hơi, đặc biệt là các dòng xe Honda. Đừng quên ghé thăm hondahanoi.vn để cập nhật những tin tức và đánh giá mới nhất về thị trường ô tô, xe máy.
